Współczesna obróbka skrawaniem opiera się na nowoczesnych technologiach i precyzyjnych narzędziach. Jednym z najważniejszych z nich jest nóż tokarski. Wybór odpowiedniego narzędzia wpływa bezpośrednio na jakość obróbki oraz wydajność procesu.
Noże tokarskie wykorzystywane są przede wszystkim w procesach obróbki skrawaniem. Ich główną funkcję stanowi precyzyjne usuwanie materiału z powierzchni obrabianego przedmiotu. Dzięki nim możliwe jest nadanie detalom odpowiednich kształtów, wymiarów oraz wykończenia powierzchni.
W zależności od konstrukcji, materiału oraz kąta natarcia noże tokarskie mogą być odpowiedzią na bardzo różne potrzeby: od toczenia zgrubnego, przez wykańczające, po rowkowanie czy nacinanie gwintów.
Zastosowanie noży tokarskich obejmuje praktycznie wszystkie branże przemysłowe – od motoryzacji, przez lotnictwo, aż po produkcję maszyn i urządzeń. Odpowiednio dobrane narzędzie wpływa na dokładność wymiarową, wydajność obróbki oraz trwałość narzędzia. To właśnie dlatego wybór właściwego noża ma tak istotne znaczenie dla jakości realizowanych usług tokarskich.
Na rynku dostępnych jest wiele różnych typów noży tokarskich. Rodzaje dostosowane są do konkretnego rodzaju obróbki i dzielą się najczęściej według kilku kryteriów, takich jak sposób mocowania płytki skrawającej, kierunek obróbki czy kształt części roboczej.
Wyróżnić można m.in.:
Ze względu na zastosowanie można również wymienić noże: zdzieraki, wykańczaki, noże do gwintów, rowkowania, przecinania czy profilowe.
Zrozumienie oznaczeń noży tokarskich ma kluczowe znaczenie przy ich doborze. Zwykle przybierają one formę kilku liter i cyfr, zgodnych z normami ISO lub DIN.
Na przykład oznaczenie SCLCR 1010 M06 można odczytać następująco:
Znajomość oznaczeń pomaga dobrać właściwy nóż do konkretnego zadania, co wpływa na efektywność i bezpieczeństwo procesu skrawania.
Noże tokarskie do metalu to grupa narzędzi przeznaczona do obróbki różnorodnych gatunków – od miękkich, takich jak aluminium, po twarde, jak stal nierdzewna czy żeliwo. W zależności od rodzaju dobierane są odpowiedni materiał płytki skrawającej oraz geometria ostrza.
Do obróbki stali najczęściej stosuje się płytki z węglików spiekanych pokryte warstwami zwiększającymi odporność na ścieranie. Przy aluminium natomiast preferowane są ostre ostrza bez pokryć, które zapobiegają przyklejaniu się materiału do narzędzia.
W kontekście doboru narzędzi bardzo ważna jest różnica pomiędzy nożem tokarskim lewym a prawym. Różnią się one kierunkiem pracy.
Nóż prawy skrawa od lewej do prawej strony (często stosowany przy pracy automatycznej), natomiast nóż lewy – odwrotnie, czyli od prawej do lewej. Dobór zależy od konstrukcji obrabiarki, rodzaju uchwytu, a także wygody operatora. W praktyce często wykorzystuje się oba typy, w zależności od etapu obróbki i wymaganego kierunku posuwu.
